عدالت و شفافیت در پرداخت مالیات با قانون پایانه های فروشگاهی
تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۳۲۰۳۰
با توجه به اینکه تاکنون روش مؤدی محوری در اخذ مالیات بستر ایجاد فساد بوده و موجب معافیت ۵۰ درصدی بخش غیرشفاف شده است،اجرای قانون پایانه های فروشگاهی قدم بلندی برای ایجاد عدالت خواهد بود.
به گزارش ایران اکونومیست، در روزهای گذشته، کسبه تهران و دیگر شهرها با بستن مغازه‌های خود، نسبت به طرح جدید مالیاتی دولت، یعنی نصب سامانه پایانه‌های فروشگاهی و طرح مالیات بر تراکنش‌ها اعتراض کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هرچند این اعتراضات در حال حاضر فروکش کرده، ولی قطعاً برای جامعه این سوال مطرح شده است چرا دولت سیزدهم در این شرایط که به خاطر تصمیمات ناشی از طرح موسوم به اصلاح اقتصادی و حذف ارز ۴۲۰۰ و همچنین التهابات بازار ارز تحت فشار رسانه‌ای است، به سراغ طرح جدید مالیاتی رفته است. به منظور شفاف شدن این موضوع لازم است چند نکته مطرح شود که در ادامه بررسی می‌شود.
چرا مالیات مهم است؟
مالیات یک نوع هزینه اجتماعی است که شهروندان پرداخت می‌کنند تا دولت‌ها بتوانند وظایف مندرج در قانون اساسی را در جهت توسعه اجتماعی و اقتصادی محقق کنند. به همین علت گفته می‌شود مالیات ابزاری حکومتی برای تأمین منابع حکمرانی خوب و برقراری ایستگاه‌های توسعه‌ای در هر مقطع برنامه‌ای و زمانی است.
به طور کلی منابع مالیاتی به دلیل نوسان نداشتن و شفاف بودن، بهترین گزینه برای اداره حکومت است و از آن به عنوان محکم‌ترین پل برای عبور از اقتصاد نفتی یاد شده است.
وزیر اقتصاد در این باره با بیان اینکه اگر بخواهیم کشور را تورمی اداره نکنیم و اقتصاد را به نفت گره نزنیم تا با تغییر قیمت‌ها در بازار جهانی، نون و پنیر مردم گران نشود پس باید کشور را با مالیات اداره کنیم، گفت: اینها پارادوکس‌های سیاست‌گذاری و دشواری‌های عملی است.
سهم کم مالیات از بودجه
بررسی کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که سهم عمده درآمدهای دولت را درآمدهای پایدار مالیاتی تشکیل می‌دهد. برای مثال بر اساس داده‌های صندوق بین المللی پول در دانمارک ۹۸ درصد، نیوزیلند ۹۷ درصد، استرالیا ۸۰ درصد و در کانادا و بریتانیا نیز بیش از ۷۰ درصد از بودجه را درآمدهای مالیاتی تشکیل می‌دهد.
در لایحه بودجه ۱۴۰۱، درآمدهای مالیاتی با افزایش ۶۲ درصدی همراه بوده و سهم مالیات از بودجه نسبت به قانون بودجه سال جاری با ۱۳ درصد افزایش به ۳۸.۴ درصد رسیده است.
لازم به ذکر است بر اساس توضیحات خزانه‌داری کل کشور، میزان وصولی درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۰ در حدود ۳۲۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بود که این میزان رکورد تحقق درآمد مالیاتی با ۱۱۰ درصد آنچه در بودجه پیش بینی شده بود را زد.
قانون پایانه‌های فروشگاهی چیست؟
در فرآیند مالیات ستانی، مهمترین موضوع، دریافت مالیات به شیوه‌ای عادلانه و شفاف است. سیستم‌های مالیاتی دنیا در حال گذار از رویکرد مودی محور به سمت داده محور است تا حد الامکان فرصت‌های ایجاد تعارض منافع را از بین ببرند. در سال‌های گذشته مالیات مشاغل بر اساس چانه زنی بین مودی و مأمور مالیاتی تعیین می‌شد و سالانه درصد بر میزان مالیات سال قبل افزوده می‌شد. شیوه‌ای که امکان ایجاد فساد و تعارض منافع را به شدت تشدید می‌کرد.ازاین‌رو تصویب قانونی تحت عنوان «قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان» در سال ۱۳۹۸ ازجمله مهمترین اقدامات در این زمینه است. مطابق این قانون، مشمولانی که بر اساس فراخوان سازمان امور مالیاتی کشور موظف به نصب و استفاده از پایانه‌های فروشگاهی هستند باید ضمن استفاده از پایانه فروشگاهی، نسبت به درج مشخصات خواسته‌شده در سامانه متعلق به سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کنند و خریدوفروش کالاها و خدمات خود را از طریق این پایانه‌ها انجام دهند و برای مشتریان خود نیز رسیدهای ممهور به آرم سازمان امور مالیاتی کشور ارائه کنند.
بر اساس قانون مذکور، هر رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (pos)، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه‌های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار است; پس مشمولان فراخوان شده نیازی به خرید و نصب دستگاه‌ها و تجهیزات دیگری ندارند بلکه فقط باید در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور ثبت گردند.
با اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، از یک سو تحقق رصد فعالیت‌های اقتصادی و برنامه ریزی کارآمد در این حوزه میسر و از سوی دیگر مشاغل مختلف نیز از مزایا و قابلیت‌های این سامانه در برقراری نظم، شفافیت و اعتماد برخوردار می‌شوند. مهمترین هدف این سامانه، شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری و درنتیجه نیل به اهداف دولت الکترونیکی، برقراری عدالت مالیاتی، مدیریت جریان مالی و تقویت نظارت در مبادلات اقتصادی از سوی نظام مالیاتی می‌باشد.
متن کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان از اینجا قابل دریافت است.
داوود منظور، رئیس سازمان مالیاتی در این باره با بیان اینکه نظام‌های مالیاتی در دنیا به سمت رویکرد داده محور حرکت می‌کند، گفت: قانون پایانه‌های فروشگاهی در سال قبل تصویب شد و ما وقتی کار را تحویل گرفتیم ۱۰ درصد آن تکمیل شده بود و با اقدامات و همکاری با شرکت‌های دانش بنیان آن را تکمیل کردیم و تا تیرماه از این سامانه رونمایی خواهیم کرد.
رعایت عدالت در پرداخت یارانه / صاحبان مشاغل کمتر از کارمندان مالیات می‌دهند
همانطور که گفته شد، مهمترین جنبه قانون پایانه‌های فروشگاهی، اخذ عادلانه مالیات است. به گفته رئیس شورای مالیاتی کشور، ۵۰ درصد اقتصاد کشور از معافیت و شبه‌معافیت مالیاتی برخوردار است.
به بیان دیگر با وجود آنکه بسیاری از مردم، از جمله جامعه کارگری و کارمندی قبل از دریافت حقوق مالیاتشان کسر می‌شود ولی بخش زیادی از جامعه مالیات یا همان هزینه‌های اجتماعی خودشان را پرداخت نمی‌کنند و این عادلانه نیست.
همچنین در اینباره مهدی موحدی بکنظر، رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان مالیاتی در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: در سال ۱۴۰۰، وصول مالیات از صاحبان مشاغل ۱۷ ه. م. ت بوده یعنی هر صاحب شغلی بطور متوسط در کل سال حدود ۵ میلیون تومان مالیات پرداخته است در حالی که هر حقوق‌بگیر دولتی به طور متوسط حدود ۹ میلیون تومان مالیات پرداخته است.
بدون شک بخش زیادی از جامعه، از از سازمان امور مالیاتی در اخذ عادلانه مالیات از همه صاحبان مشاغل حمایت می‌کنند.
منبع: خبرگزاری مهر برچسب ها: سازمان امور مالیاتی کشور ، مهدی موحدی بکنظر ، قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه های مودیان ، مالیاتمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: سازمان امور مالیاتی کشور قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه های مودیان مالیات قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۳۲۰۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راز صفر شدن مالیات 50 درصد اصناف خرد در کشور
یکی از مهمترین دغدغه‌های کشور در زمینه مالیاتی، بحث مربوط به اصلاح نظام مالیاتی و تمرکز بر مالیات‌ستانی هوشمند و عادلانه است. این موضوع به خصوص در مقابل تولید و همچنین مردم اهمیت بسیاری بالایی دارد؛ از همین رو بررسی آمار و ارقام مربوط به عملکرد سال گذشته در این زمینه بسیار مهم و کاربردی است.
طبق آمار سال گذشته میزان مالیات پرداختی کل مشاغل کشور از مجموع درآمدهای مالیاتی، عددی کمتر از 6 درصد بوده است که نسبت به حجم بالای این بخش از اقتصاد در تولید ناخالص ملی که بین 20 تا 30 درصد اقتصاد را شامل می‌شوند؛ این بخش مالیات کمتری نسبت به حجم خود در اقتصاد ایران پرداخت کرده است.
با وجود شاخص پایین مالیات به تولید ناخالص ملی در بخش مالیات اصناف، تمرکز اصلی نظام مالیاتی در دولت سیزدهم، بر اعطای هدفمند معافیت‌های مالیاتی به مشاغل خرد و مردمی در مقابل مشاغل و اصناف خاص دانه درشت با درآمدهای کلان بوده است.
هدف قرار دادن مشاغل و اصناف بزرگ با درآمدهای کلان می تواند به رفع مشکلات نابرابری درآمد در اقتصاد ایران نیز کمک کند. مطالعات نشان داده است که نابرابری درآمد در کشور با تکیه بر اصلاح نظام مالیاتی در حال کاهش است و پیش از این اقدامات وضعیت به طوری بود که درصد کمی از جمعیت سهم نامتناسب زیادی از ثروت را در دست داشتند.
با تمرکز بر جمع‌آوری مالیات از مشاغل پردرآمد و اصناف خاص، دولت در سال گذشته علاوه بر افزایش درآمد مالیاتی از این محل، توانسته است که ثروت را نیز به شیوه‌ای عادلانه‌تر نسبت به قبل توزیع کند.
در بخش مالیات اصناف، بیش از 50 درصد اصناف خرد مالیاتی پرداخت نکردند و از طرف دیگر بیش از 50 درصد مالیات اصناف تنها توسط 1 درصد پرداخت شده است. از همین رو تمرکز ویژه سازمان امور مالیاتی بر اخذ مالیات از مشاغل و اصناف بزرگ با درآمدهای کلان با تکیه بر اعداد و ارقام عملکرد مالیات اصناف سال گذشته بوده است.
تمرکز بر مالیات‌ستانی سیستمی و تقاطع داده‌ها مسیر اصلی تحقق این امرفراهم شده است. در این مدل با تکیه بر شفافیت اطلاعات سیستمی حاصل از سامانه مودیان و همچنین اعمال معافیت‌های مناسب برای اصناف کوچک و خرد، مسیر تحقق عدالت مالیاتی با تمرکز نظام مالیاتی بر اخذ مالیات از مشاغل خاص با درآمدهای کلان فراهم شده است.
| نوع مودیان | سهم مودیان | درصد از مالیات مشاغل |
| سهم مردم و کسب‌وکارهای خرد از مالیات بخش اصناف | 99% | 50% |
| سهم اصناف و مشاغل خاص دانه‌درشت با درآمدهای کلان | 1% | 50% |
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان